Siyah diş dolgusu veya daha bilimsel adıyla amalgam dolgu, uzun yıllardır diş çürüklerini onarmak için kullanılan bir yöntemdir. Gümüş, kalay, bakır ve cıva gibi metallerin bir karışımından oluşan amalgam dolgular, dayanıklılıkları ve maliyet etkinlikleri nedeniyle tercih edilmektedir. Ancak, estetik kaygılar ve bazı sağlık endişeleri nedeniyle beyaz dolguların (kompozit dolgular) popülaritesi artmıştır.
Siyah Diş Dolgusu Nedir?
Siyah diş dolgusu, genellikle amalgam dolgu olarak bilinir. Amalgam dolgu, diş çürüklerini tedavi etmek için kullanılan ve uzun yıllardır yaygın olarak tercih edilen bir dolgu türüdür. Bu dolgu, gümüş, cıva, bakır ve kalay gibi metallerin bir karışımından oluşur ve dayanıklılığıyla bilinir.
Siyah Diş Dolgusunun Avantajları nelerdir?
- Dayanıklılık: Siyah diş dolguları, diğer dolgu türlerine göre daha uzun ömürlüdür. Özellikle çiğneme basıncının yoğun olduğu arka dişlerde tercih edilir.
- Ekonomik: Amalgam dolgular, diğer diş dolgu malzemelerine kıyasla genellikle daha ekonomiktir.
- Güçlü ve Dayanıklı: Bu dolgular, diş üzerinde güçlü bir yapışma sağlar ve dişin doğal yapısını korur.
Siyah Diş Dolgusunun Dezavantajları nelerdir?
- Estetik: Siyah dolgu, görünümü itibariyle dişlerin doğal rengine uymadığı için estetik açıdan tercih edilmeyebilir.
- Cıva İçeriği: İçeriğinde bulunan cıva, bazı bireylerde sağlık endişelerine yol açabilir. Ancak yapılan araştırmalar, amalgam dolguların güvenli olduğunu göstermiştir.
- Diş Renk Değişimi: Zamanla amalgam dolgular çevreleyen dişte renk değişimine neden olabilir.
- Genleşme ve büzülme: Sıcaklık değişimlerine bağlı olarak amalgam dolgusu genleşebilir veya büzülebilir, bu da dişin çevresinde küçük boşluklar oluşmasına neden olabilir.
Siyah Dolgu Nasıl Yapılır?
Siyah dolgu uygulaması oldukça basittir. Diş hekimi, çürük olan bölgeyi temizleyerek bir boşluk oluşturur. Daha sonra bu boşluğa amalgam karışımı yerleştirilir ve şekillendirilir. Amalgamın sertleşmesi için kısa bir süre beklenir ve işlem tamamlanır. Madde madde anlatmak gerekirse şu şekilde;
- Anestezi: Diş bölgesi uyuşturulur.
- Çürüğün Temizlenmesi: Dişteki çürük kısım temizlenir.
- Dolgu Hazırlığı: Amalgam dolgu karışımı hazırlanır.
- Dolgu Yerleştirilmesi: Hazırlanan karışım dişin boşluğuna yerleştirilir ve şekil verilir.
- Son Düzenleme: Dolgu sertleştikten sonra, diş hekimi son düzenlemeleri yapar.
Siyah Dolgu mu, Beyaz Dolgu mu?
Dolgu seçimi, diş hekiminizin önerisi ve sizin kişisel tercihleriniz doğrultusunda yapılmalıdır. Eğer estetik görünüm sizin için önemliyse ve bütçeniz uygunsa beyaz dolgu tercih edebilirsiniz. Ancak, dayanıklılık ve maliyet gibi faktörler sizin için daha önemliyse siyah dolgu daha uygun bir seçenek olabilir.
Karar verirken aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurabilirsiniz:
- Dolgunun yapılacağı dişin konumu: Ön dişlerde estetik görünüm daha önemli olduğu için beyaz dolgu tercih edilebilir.
- Çürüğün büyüklüğü ve derinliği: Büyük ve derin çürüklerde siyah dolgu daha uygun olabilir.
- Bütçe: Siyah dolgular beyaz dolgulara göre daha uygun fiyatlıdır.
- Kişisel tercihler: Estetik kaygılar, dayanıklılık ve maliyet gibi faktörler doğrultusunda bir tercih yapabilirsiniz.
Kompozit Dolgu
- Estetik Görünüm: Dişlerin doğal rengine uyumlu olduğu için estetik açıdan tercih edilir.
- Uygulama: Katman katman uygulanarak dişin boşluğunu doldurur ve ışıkla sertleştirilir.
- Kullanım Alanı: Ön dişlerde ve görünürlüğün yüksek olduğu bölgelerde sıklıkla kullanılır.
Porselen Dolgu
- Dayanıklılık: Porselen dolgular oldukça dayanıklıdır ve uzun ömürlüdür.
- Estetik: Diş rengine mükemmel uyum sağladığı için estetik açıdan idealdir.
- Maliyet: Diğer dolgu türlerine göre daha maliyetli olabilir.
Siyah Dolgu Hakkında Yanlış Bilinenler
- Cıva zehirlenmesi: Yapılan çalışmalar, amalgam dolgulardaki cıva miktarının sağlık için risk oluşturmadığını göstermektedir.
- Alerjik reaksiyonlar: Amalgam dolgulara karşı alerjik reaksiyonlar çok nadir görülür.
- Kanser riski: Amalgam dolguların kansere neden olduğu yönünde herhangi bir bilimsel kanıt bulunmamaktadır.
Amalgam Dolgu
Amalgam dolgu, diş çürüklerinin tedavisinde kullanılan, yaklaşık %50 oranında cıva içeren ve gümüş, kalay, bakır gibi metallerle karıştırılarak oluşturulan bir dolgu malzemesidir. Uzun yıllardır dayanıklılığı ve maliyet etkinliği nedeniyle yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak, içeriğindeki cıva nedeniyle bazı endişeler gündeme gelmiştir.
Amalgam Dolgu Zararlı mı?
- Cıva İçeriği ve Sağlık Riskleri:
- Cıva, yüksek dozlarda toksik olabilen bir maddedir. Amalgam dolguların içindeki cıva zamanla çok düşük seviyelerde buharlaşabilir ve vücuda girebilir. Ancak Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve diğer birçok sağlık otoritesi, amalgam dolguların genellikle güvenli olduğunu ve buharlaşan cıva seviyelerinin sağlık üzerinde belirgin bir etkisi olmadığını belirtmektedir.
- Cıvaya karşı alerjik reaksiyon veya metal hassasiyeti olan bireylerde sorun yaratabilir.
- Hamilelik ve Çocuklarda Kullanımı:
- Hamileler, emziren anneler ve küçük çocuklarda amalgam dolgu kullanımı önerilmez. Avrupa Birliği, bu gruplar için amalgam dolgu kullanımını sınırlandırmıştır.
- Çevresel Endişeler:
- Cıvanın çevreye karışması ve biyolojik sistemlerde birikmesi ekolojik riskler yaratabilir. Bu nedenle bazı ülkelerde amalgam dolguların kullanımı kısıtlanmaktadır.
- Alternatifler:
- Kompozit (beyaz) dolgular, porselen ve cam iyonomer dolgular gibi alternatifler, hem estetik hem de güvenlik açısından tercih edilen seçeneklerdir. Ancak amalgam dolgular dayanıklılık açısından avantajlıdır ve özellikle çiğneme baskısına dayanıklı alanlarda tercih edilir.
Amalgam Dolgu Zehirlenme Belirtileri
Amalgam dolgulardan kaynaklanan cıva zehirlenmesi, oldukça nadir bir durumdur. Ancak uzun süreli ve yüksek doz cıva maruziyeti, amalgam dolgular veya başka kaynaklar yoluyla gerçekleşirse, bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Bunlar genellikle sinir sistemi, sindirim sistemi ve genel sağlık üzerinde etkili olabilir.
Cıva Zehirlenmesi Belirtileri
- Sinir Sistemi Belirtileri:
- El titremesi (tremor)
- Hafıza sorunları
- Konsantrasyon güçlüğü
- Sinirlilik, anksiyete veya depresyon
- Kas güçsüzlüğü
- Sindirim Sistemi Belirtileri:
- Ağızda metalik tat
- Diş eti iltihaplanması veya ağız yaraları
- Mide bulantısı ve kusma
- Diğer Belirtiler:
- Ciltte döküntü veya tahriş
- Yorgunluk
- Baş ağrısı
- Bağışıklık sisteminde zayıflık
Kimler Daha Duyarlıdır?
- Hamile kadınlar ve gelişmekte olan bebekler.
- Çocuklar.
- Cıva alerjisi veya metal hassasiyeti olan bireyler.
- Çok sayıda eski amalgam dolguya sahip kişiler, nadiren maruziyet riski taşır.
Ne Yapmalı?
Eğer amalgam dolgunuzun cıva nedeniyle sağlık sorunlarına yol açtığını düşünüyorsanız:
- Bir diş hekimine danışın: Dolguların durumu ve gerekirse çıkarılması konusunda bilgi alın. Ancak, uygunsuz bir şekilde amalgam dolgunun çıkarılması, cıva buharına maruziyeti artırabilir.
- Bir doktora başvurun: Zehirlenme şüphesi varsa, kan ve idrar testleri yapılabilir.
Amalgam dolgunuzun size zarar verdiğinden şüphe ediyorsanız profesyonel bir değerlendirme almak her zaman önemlidir.
Sonuç olarak, siyah dolgular uzun yıllardır kullanılan güvenilir ve dayanıklı bir dolgu türüdür. Ancak, estetik kaygılar ve kişisel tercihler doğrultusunda beyaz dolgu tercih edilebilir. Hangi dolgu türünün sizin için daha uygun olduğuna karar vermek için diş hekiminizle görüşmeniz önemlidir.
Dolgular hakkında detaylı bilgi için lütfen tıklayınız.
Unutmayın, düzenli diş kontrolleri ve doğru ağız bakımı, dolguların ömrünü uzatır ve diş sağlığınızı korur.
İstanbul Maltepede bulunan Bilim Diş Kliniği şubemiz hakkında detaylı bilgi için tıklayınız.
Bu içerik bilgilendirme amaçlıdır ve bir sağlık profesyonelinin yerini tutamaz. Herhangi bir diş sorununuz için mutlaka diş hekiminize başvurunuz.
